آشفتگی غرائز و امیال ...

مسائل را یک جانبه دیدن و از جوانب دیگر غفلت کردن ، گاهی زیانهای‏ جبران ناپذیری به دنبال خود می‏آورد . کاوشها و کشفیات روانی در یک قرن اخیر ثابت کرد که سرکوبی غرائز و تمایلات و بالاخص غریزه جنسی ، مضرات و ناراحتیهای فراوانی ببار می‏آورد ، معلوم شد اصلی که مورد قبول شاید اکثریت متفکرین قدیم بود که هر اندازه‏ غرائز و تمایلات طبیعی ضعیف‏تر نگهداشته شوند میدان برای غرائز و نیروهای‏ عالیتر مخصوصا قوه عاقله بازتر و بی مانع‏تر می‏شود اساسی ندارد ، غرائز سرکوب شده و ارضاء نشده ، پنهان از شعور ظاهر ، جریاناتی را طی می‏کنند که چه از نظر فردی و چه از نظر اجتماعی فوق‏العاده برای بشر گران تمام می‏شود و برای اینکه تمایلات و غرائز طبیعی بهتر تحت‏ حکومت عقل واقع شوند و آثار تخریبی به بار نیاورند باید تا حد امکان از سرکوب شدن و زخم خوردگی و ارضاء نشدن آنها جلوگیری کرد . روانشناسان ریشه بسیاری از عوارض ناراحت کننده عصبی و بیماریهای‏ روانی و اجتماعی را احساس محرومیت ، خصوصا در زمینه امور جنسی تشخیص‏ دادند ، ثابت کردند که محرومیتها مبدأ تشکیل عقده‏ها ، و عقده‏ها احیانا بصورت صفات خطرناک مانند میل به ظلم و جنایت ، کبر ، حسادت ، انزوا و گوشه‏گیری ، بدبینی و غیره تجلی می‏کند . اصل بالا در موضوع زیانهای سرکوب کردن غرائز از نوع کشفیات فوق العاده‏ با ارزش روانی است و در ردیف ارزنده‏ترین موفقیتهای بشر است . مردم غالبا بواسطه انس به محسوسات و آشنائی بیشتر با آنها برای‏ کشفیاتی ارزش زیاد قائل می‏شوند که در زمینه امور فنی و صنعتی و به خدمت گرفتن‏ نیروهای طبیعت بی جان صورت گرفته باشد . اما کشفیاتی که در زمینه مسائل روانی و روحی صورت می‏گیرد کمتر مورد توجه عامه مردم می‏تواند قرار بگیرد ، ولی از نظر انسانهای‏ دانشمند و آگاه اهمیت مطلب محفوظ است . هر چند کم و بیش در حکمتهائی که از گذشتگان به یادگار مانده و حتی‏ در آثار اسلامی نشانه‏های زیادی از توجه به این حقیقت دیده می‏شود ، و عملا بسیاری از معلمان و مربیان اخلاق از آن استفاده می‏کرده‏اند اما به طور مسلم‏ اثبات علمی این حقیقت و کشف قوانین مربوط به آن از موفقیتهای علمی قرن‏ گذشته است .

اکنون ببینیم این اصل چگونه مورد استفاده قرار گرفت ؟ آیا مانند کشفیات پزشکی ، مثلا پنی‏سیلین ، مورد استفاده قرار گرفت ، متأسفانه پیچیدگی و چند جانبه بودن مسائل روانی از یک طرف ، ارتباط موضوع و تمایلات بشر که خواه ناخواه در کور کردن بصیرت تأثیر دارد از طرف دیگر ، نگذاشت آن استفاده‏ای که باید بشود صورت گیرد ، بلکه خود این اصل ، بهانه و وسیله‏ای شد در جهت مخالفت ، یعنی برای اینکه موجبات‏ سرکوب شدن غرائز و پیدایش آثار خطرناک روانی و اجتماعی ناشی از آن‏ خصوصا در زمینه امور جنسی بیشتر فراهم گردد ، بر عقده‏ها و تیرگیهای روانی‏ افزوده گرددآمار بیماریهای روانی ، جنونها ، خودکشیها ، جنایتها ، دلهره‏ها و اضطرابها ، یأسها و بدبینی‏ها ، حسادتها و کینه‏ها به صورت وحشتناکی بالا رود ، چرا ؟ برای اینکه سرکوب نکردن غرائز به معنی آزاد گذاشتن میلها ، و آزاد گذاشتن میلها به معنی رفع تمام قیود و حدود و مقررات تفسیر شد . پس از آنکه قرنها علیه شهوت پرستی به عنوان امری منافی اخلاق و عامل‏ بر هم زدن آرامش روحی و مخل به نظم اجتماعی و به عنوان نوعی انحراف و بیماری ، توصیه و تبلیغ شده بود ، یک باره ورق برگشت و صفحه عوض شد . جلوگیری از شهوات و پابند بودن به عفت و تقوا و تحمل قیود و حدود اخلاقی‏ و اجتماعی ، عامل بر هم زدن آرامش روحی و مخل به نظم اجتماعی و از همه‏ بالاتر امری ضد اخلاق و تهذیب نفس معرفی شد . فریادها بلند شد ، محدودیتها را بردارید تا ریشه مردم آزاری و کینه‏ها و عداوتها کنده شود ، عفت را از میان بردارید ، تا دلها آرام بگیرد و نظم‏ اجتماعی برقرار گردد ، آزادی مطلق اعلام کنید تا بیماریهای روانی رخت‏ بربندد بدیهی است این چنین فرضیه به ظاهر شیرین و دلپذیری ، به عنوان اصلاح‏ مفاسد اخلاقی و اجتماعی ، طرفداران زیادی خصوصا در میان جوانان مجرد پیدا می‏کند . ما در کشور خودمان می‏بینیم چه کسانی از آن طرفداری می‏کنند ، چه از این‏ بهتر که خود را در اختیار دل ، و دل را در اختیار هوس قرار دهیم و در عین حال عمل ما اخلاقی و انسانی شمرده شود و نام ما در لیست محصلین اخلاقی‏ اجتماعی قرار گیرد ، هم فال است و هم تماشا ، هم کامجوئی است و هم‏ خدمت به نوع ، هم تن پروری است ، و هم اصلاح نفس ، هم شهوت است و هم‏ اخلاق ، بی شباهت به عشق مجازی که در میان برخی از متصوف مابان خودمان‏ معمول بوده نیست ، چه از این بهتر که آدمی از مصاحبت شاهدی زیبا روی‏ بهره‏مند گردد و این کار او سلوک الی الله شمرده شود !؟ ادامه دارد...